Vraag
‘Afgelopen zondag heeft mijn 8 jaar oude Arabisch volbloed merrie zich losgerukt terwijl ze vast stond aan de trailer, gevolg haak van het touw kapot. Omdat ik dacht dat ze ergens van geschrokken was heb ik haar weer vastgezet aan de trailer, maar vrijwel direct ging ze aan het touw trekken. Helaas is het gelukt om weer los te komen. Dit maal was het halster kapot. Ik heb haar één jaar in mijn bezit en dit is de eerste keer dat het is gebeurt. Ik heb haar vaker aan de trailer vastgezet en nooit problemen gehad. Gisteren probeerde ze ook los te komen terwijl ze bij stal vast stond. Ik snap er niks van…” M.D.
Antwoord
Het is heel vervelend als je een paard hebt, dat snel gaat hangen aan het halster. Als een paard eenmaal gaat hangen is het namelijk niet eenvouding om deze ontstane gewoonte te doorbreken. Het is belangrijk dat een paard als jong dier al leert om onmiddelijk te wijken voor druk achter de oren door een stap naar voren te doen ipv finaal in de tegendruk te gaan tot de lijn knapt.
Oorzaken
- Een jong paard dat vastgebonden wordt en dat niet gewend is, kan gaan terugtrekken. Het paard wordt daardoor bang door de verhoogde druk op zijn hoofd en gaat nog harder trekken en zal uiteindelijk losbreken.
- Een paard dat regelmatig gaat hangen weet inmiddels dat, wanneer hij hard genoeg trekt, hij los raakt. Door zijn eigen gedrag (hard trekken) krijgt een paard namelijk iedere keer de beloning: de druk gaat daardoor weg.
- Nog een oorzaak van hangen kan een enge handeling van de verzorger zijn. Door bv. met een spuitbus te sprayen kan een paard schrikken, het zal weg willen lopen en dit gaat niet dus gaat het paard hangen.
- Sommige paarden kunnen er niet tegen als er iemand voor hun langs onder het touw door loopt om aan de andere kant bv. te poetsen.
Operante conditionering
In zijn algemeenheid geldt:
- Als een bepaald gedrag van een paard effect heeft, kan het leren dat het gedrag dit effect veroorzaakt.
- Als het dier beloond wordt voor zijn gedrag, zal hij het gedrag herhalen.
Als het paard dus gaat hangen (gedrag) is het effect: de vrijheid en de drukvermindering. Dit voelt het paard als beloning. Als het paard een paar keer gaat hangen leert het paard een relatie te leggen tussen zijn gedrag en het effect en gaat hij het dus herhalen.
Dit leermodel heet operante conditionering. Dit bestaat uit 4 elementen: een prikkel, gedrag, resultaat en een bekrachtiging (het effect dat zorgt voor bevestiging en versterking van het gedrag).
- Prikkel: druk achter de oren
- Gedrag: hangen
- Resultaat: loskomen
- Bekrachtiger: geen pijn meer, druk weg, vrijheid
Het paard legt een associatie tussen zijn gedrag en het effect van zijn gedrag. Levert een actie van het paard dus iets op wat prettig is, dan zal hij die actie vaker ondernemen. (Door de bekrachtiger neemt het gedrag toe.) Was het resultaat van zijn actie niet prettig, dan zal het desbetreffende gedrag afnemen.
Als het paard bij de eerste keer hangen op het juiste moment een pets op zijn billen had gehad waardoor hij naar voren was gelopen, was het effect heel anders geweest. Het paard zou niet meer naar achteren lopen om die pets te voorkomen. Dus het gedrag zou afnemen.
Oplossingen
Een jong paard moet eerst leren dat het moet wijken voor druk achter zijn oren door een pas naar voren te doen. Als een paard dat aan de hand kan, kun je het paard leren vast te staan:
- Gebruik een lange lijn
- Zorg voor een ring aan de muur
- Haal de lijn daardoor heen en houdt het uiteinde van de lijn vast.
- Zet druk op de lijn, het paard moet nu een stap naar voren doen, richting de muur en zodra hij dat doet, laat de druk dan meteen los. Zo leert het paard te wijken voor druk achter de oren door letterlijk een stap in de goede richting te zetten.
- Train het paard dus in het vaststaan door bovenstaande procedure.
Een elastisch touw werkt vaak geruststellend bij een ouder paard wat inmiddels van hangen een gewoonte heeft gemaakt.
Als je een paard vastbindt in de stal,dan kunt u een touw dwars over de breedte van de stal spannen, waarmee het paard dus in aanraking komt als het gaat hangen.
Maak een poetsplaats waarbij het paard meteen tegen de wand loopt als hij naar achteren neigt te gaan.
Een andere oplossing is uw paard niet vastzetten, haal het touw gewoon door de ring tijdens het poetsen, zadelen enz. Op die manier voelt het paard zich niet bedreigt.
Bij dit alles geldt: Voorkomen is beter dan genezen. Dus voorkom dat je paard ooit gaat hangen!
1 reactie op “Paard dat gaat hangen aan het halster”
Door Linda op 20 december 2015 om 20:10
Hallo,
Ook ik heb er zo eentje die gaat hangen. Echt heel vervelend, maar dus van veulen af aan is hem dat nooit aangeleerd. En aangezien het een knaap van 1.74 is trekt hij alles kapot wanneer hij gaat hangen.
Ik ga aan de slag met de tips hierboven en hoop hem ooit een keer fatsoenlijk vast te kunnen zetten.